"รพ.ศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ ม.ขอนแก่น" สู่ความเป็นเลิศด้านการรักษา "ภาวะเส้นเลือดสมองแดงดำเชื่อมต่อผิดปกติ" (AVM) ด้วยเทคนิคผ่านสายสวน

โรคหลอดเลือดสมองผิดปกติชนิด AVM (Arteriovenous Malformation) คือภาวะที่ หลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำในสมองเชื่อมต่อกันผิดปกติ จนเกิดการไหลเวียนของเลือดผิดทิศทาง เลือดจะไหลแรงเกินไปในบริเวณที่ผนังหลอดเลือดเปราะบาง ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการแตกหรือเลือดออกในสมอง

AVM เป็นโรคที่ท้าทายอย่างมาก เพราะไม่สามารถใช้แนวทางรักษาเดียวกับโรคหลอดเลือดสมองทั่วไปได้ ต้องอาศัยทีมแพทย์ที่มีความชำนาญเฉพาะทาง ในการวางแผนที่ละเอียดรอบคอบ และใช้เทคโนโลยีขั้นสูง

อ.นพ.ภูมิธรรม ลิมวัฒนานนท์ ประสาทศัลยแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีร่วมรักษาระบบประสาท โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น อธิบายถึงความละเอียดอ่อนของการรักษาโรคนี้ว่า

"ผมมักเปรียบ AVM ว่าเหมือน ระเบิดเวลาที่ซ่อนอยู่ในสมอง เพราะไม่มีใครบอกได้ว่าจะระเบิดเมื่อไร การรักษาจึงไม่ต่างจากการกู้ระเบิด ต้องอาศัยทั้งความแม่นยำ และประณีตที่สุด ทุกการขยับของมือคือความเสี่ยง เพราะเส้นเลือดสมองมีขนาดเล็กและเปราะมาก ความผิดพลาดเพียงเล็กน้อยอาจหมายถึงชีวิตของผู้ป่วย"

อ.นพ.ภูมิธรรม เล่าว่า การรักษา AVM ต้องอาศัยทีมสหสาขาที่ทำงานประสานกันอย่างใกล้ชิด ทั้งแพทย์รังสีร่วมรักษาระบบประสาท ศัลยแพทย์ประสาท วิสัญญีแพทย์ และพยาบาลเฉพาะทางในห้องผ่าตัด ทุกขั้นตอนต้องแม่นยำราวกับการทำงานของวงออเคสตราที่ไม่มีโอกาสเล่นผิดแม้เพียงโน้ตเดียว

ก้าวใหม่ของการรักษาแบบแผลเล็กผ่านสายสวน
การรักษา AVM นับเป็นหนึ่งในความท้าทายสูงสุดของโรงพยาบาลศรีนครินทร์ เพราะต้องอาศัยทั้งเทคโนโลยีล้ำสมัยและความเชี่ยวชาญเฉพาะทางระดับสูง ทีมแพทย์ต้องทำงานร่วมกันแบบสหสาขา เพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างแม่นยำและปลอดภัยที่สุดในทุกขั้นตอน ดังนั้น โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จึงเป็นโรงพยาบาลที่เพียบพร้อมในการรักษาโรคที่มีความซับซ้อนอย่าง AVM โดยทางโรงพยาบาลสามารถรักษาได้ 3 แบบคือ

1.การผ่าตัดเป็นการเปิดกะโหลกเข้าไปที่รอบ ๆ และยกหลอดเลือดออกจากสมองออกมา แต่นับว่าวิธีการผ่าตัดนี้มีความเสี่ยงสูง
2. วิธีรักษาด้วยการฉายแสง
3.การรักษาด้วยเทคนิคทางสายสวน

เทคนิคที่ใช้ในการรักษา AVM เรียกว่า การรักษาแบบผ่านสายสวนหลอดเลือด (Endovascular Treatment) เป็นวิธีรักษาแบบไม่มีแผลและไม่ต้องเปิดกะโหลกศีรษะ

"เราจะใส่สายสวนขนาดเพียง 12 มิลลิเมตร ผ่านหลอดเลือดแดงจากขาหนีบขึ้นไปถึงจุดที่หลอดเลือดผิดปกติในสมอง แล้วอุดจุดนั้นด้วยวัสดุเฉพาะ เพื่อหยุดการไหลเวียนของเลือดที่ผิดปกติ" อ.นพ.ภูมิธรรม อธิบาย

ข้อดีคือ ไม่มีแผล หัตถการไม่นาน กลับบ้านไว

วิสัยทัศน์แห่งศูนย์ความเป็นเลิศ
โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นหนึ่งในศูนย์กลางการรักษาโรคหลอดเลือดสมองซับซ้อนที่สำคัญของประเทศ

รศ.นพ.พิชเยนทร์ ดวงทองพล ประธานศูนย์ความเป็นเลิศหลอดเลือดสมองโป่งพอง (NVIS) โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า โรค AVM เป็นโรคที่อัตราการเสียชีวิตสูงและมีความเสี่ยงระหว่างการรักษา ที่สำคัญคือค่าใช้จ่ายในการรักษาค่อนข้างสูง ในฐานะที่เราตั้งเป้าหมายเป็นทีมนำและเป็นที่พึ่งของผู้ป่วยด้านประสาทศัลยศาสตร์ เราจึงมีวิสัยทัศน์ที่จะเป็นศูนย์โรคหลอดเลือดสมองที่มีมาตรฐานเทียบเคียงระดับโลก และเป็นศูนย์ความเป็นเลิศสำหรับโรคหลอดเลือดสมอง โดยมีเป้าหมายสำคัญคือจะต้องบริหารการรักษาที่ดี ลดการเสียชีวิต ลดเรื่องของทุพพลภาพและทำให้ผู้ป่วยมีการฟื้นตัวที่ดีขึ้น

โรงพยาบาลศรีนครินทร์ไม่เพียงเป็นโรงพยาบาลตติยภูมิของภาคอีสานและในกลุ่มแม่น้ำโขงผ่านการระบบการส่งต่อที่ไร้รอยต่อ แต่ยังเป็นศูนย์ฝึกอบรมและวิจัยทางการแพทย์ เพื่อพัฒนาแพทย์รุ่นใหม่ให้สามารถดูแลโรคหลอดเลือดสมองซับซ้อนได้ในระดับเดียวกับสากล

"ความท้าทายของเราไม่ใช่เพียงการรักษาผู้ป่วยแต่ละรายให้สำเร็จ แต่ยังต้องยกระดับการเข้าถึงการรักษา โดยหวังว่าในอนาคตผู้ป่วยจะสามารถเข้าถึงอุปกรณ์ที่จำเป็นได้อย่างเท่าเทียมและสร้างความยั่งยืนได้" รศ.นพ.พิชเยนทร์ ดวงทองพล กล่าว

ความหวังใหม่ของผู้ป่วยไทย
สำหรับ อ.นพ.ภูมิธรรม การรักษา AVM ไม่ใช่แค่เรื่องของเทคนิค แต่คือ ศิลปะของการรักษาที่ละเอียดอ่อนระหว่างแพทย์กับชีวิตคนไข้ บทบาทสำคัญในการมุ่งสู่ความเป็นเลิศด้านการรักษาโรคหลอดเลือดสมองผิดปกติชนิดซับซ้อน AVM ด้วยหัตถการแผลเล็กผ่านเทคนิคสายสวนหลอดเลือด อยู่ภายใต้นิยามที่ว่า เราต้องการให้ผู้ป่วยไทยเข้าถึงการรักษามาตรฐานโลก โดยไม่ต้องไปรักษาต่างประเทศ

และแน่นอนในด้านของการฝึกอบรมแพทย์โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พร้อมที่จะเป็นที่ฝึกอบรมของแพทย์ใช้ทุนศัลยกรรมประสาท ซึ่งเป็นหน้าที่ของหน่วยภาควิชาศัลยศาสตร์ประสาทเพื่อผลิตหมอผ่าตัดสมองใหม่ ๆ เพื่อตอบแทนคนภาคอีสาน และผลิตศัลยแพทย์เพื่อไปอยู่โรงพยาบาลอื่น ๆ ต่อไป